Minder schubs, meer invaliditeit bij MS na menopauze

8 december 2023

Vrouwen met multiple sclerose hebben minder kans op een schub (relapse) als ze in de menopauze komen. Wel neemt het risico op invaliditeit in die periode significant toe. Dat blijkt uit een analyse van verschillende onderzoeken.

De uitkomst van deze analyse is geen verrassing. Door ouderdom neemt de immuunactiviteit af en tijdens de menopauze wordt de hoeveelheid oestrogeen in het vrouwenlichaam minder. Dit leidt tot minder schubs. Daar staat tegenover dat oestrogeen beschermend werkt. De vermindering daarvan kan dus leiden tot meer verlies van zenuwcellen en toename van invaliditeit.

Verschil tussen mannen en vrouwen

MS komt drie keer vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Gedacht wordt dat dit deels te maken heeft met verschillen in hormonen bij mannen en vrouwen. MS is bijvoorbeeld tijdens een zwangerschap minder actief, door veranderingen in de hoeveelheid hormonen die van invloed zijn op de activiteit van T-cellen. Vlak na de bevalling komen juist vaker schubs voor.

Ongesteld worden

Uit een Iraans onderzoek bleek dat vrouwen die ouder waren toen ze voor het eerst ongesteld werden, een aanzienlijk kleinere kans hadden op het ontwikkelen van MS dan vrouwen die al op jonge leeftijd ongesteld werden. Dit komt waarschijnlijk doordat op jonge leeftijd ongesteld worden zorgen voor disbalans in de hoeveelheid oestrogeen en dat kan vatbaar maken voor MS.

Analyse van vier onderzoeken

Om hier dieper op in te gaan, werd er een analyse gemaakt van vier onderzoeken uit de periode 2017-2020. De uitkomsten van die onderzoeken werden statistisch gecombineerd om de analyse op de effecten van menopauze op MS sterker te maken.

Twee van de onderzoeken waren uitgevoerd in Italië, een in Spanje en een in Portugal. Er deden 37 tot 148 vrouwen met MS mee. De onderzoeken gaven geen informatie over het gebruik van ziekteremmende medicatie door de deelnemers.

Minder schubs, meer invaliditeit

Uit de analyse bleek dat na de menopauze minder vaak schubs (relapses) voorkwamen. Maar invaliditeit, gemeten aan de hand van de EDSS-schaal, nam significant toe. Een mogelijke verklaring hiervoor is de afname van de hoeveelheid oestrogeen, dat juist een beschermende werking heeft tegen zenuwschade. Dit laatste blijkt uit zowel onderzoeken onder mensen als dieren.